نجات آب - نجات زندگی -
آب را گل نکنیم
یک شنبه 24 ارديبهشت 1391برچسب:, :: 6:50 :: نويسنده : علیرضاپریچه ,و دانش آموزان مدرسه
اطلاع رسانی حتی به اندازه قطره ای در سالهای خشکسالی
قنات قصبه عظیمترین قنات گناباد و شاید یکی از عجایب تمدن تاریخ بشر باشد که از گذشتههای دور توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. ناصرخسرو عمق چاه قنات را هفتصد گز و طول آن را چهار فرسنگ ذکر کرده است. از میان اراضی کوی شرقی گناباد (قصبه شهر سابق) در سمت جنوب غربی از محلی معروف به برج علی ضامن، از داخل رسوبهای ریز دانه آغاز شده و بطول کلی ۳۳۱ هزار و ۳۳ متر در یک رشته اصلی به نام قصبه و چهار رشته منشعب به نام دولاب کهنه، دولاب نو، رشته فرعی اول و رشته فرعی دوم قصبه جریان دارد. رشته اصلی قصبه که ۱۳۱هزار و ۳۵ متر طول دارد و در امتداد دره پرآب خانیک حفر شده و عمق مادر چاه آن نیز بیش از ۲۰۰ متر است. قطعه سفالهای پراکنده در اطراف دهانه چاههای این رشته حاکی از این است که رشته قصبه واقع در کانال اولیه اصلی قنات بوده که در زمان هخامنشیان حفر شده و به دنبال آن رشتههای دیگر قنات در مواقع خشکسالی حفر شده است. اما ریزش پی در پی قنات، پیشینیان را به یافتن راه چارهای ترغیب کرد که طی آن در فاصله ۶۸۳ متری، قنات را به دو شاخه تقسیم کنند تا در صورت ریزش و بسته شدن یکی از کانالها، آب از دیگری خارج شده و در داخل انباشته نشود.
چاههای قنات قصبه به دو صورت چاههای کم عمق و عمودی و چاههای عمیق و پله ای هستند، به این معنی که ابتدا هفتاد تا یکصد متری چاه عمودی حفر شده و سپس با زاویه قائمه در کف آن کانالی افقی و بلند هوا، به سمت مسیر قنات بطول سه تا پنج متر حفر شده و مقنی به تعداد هر چاه چرخی در انتهای کانالهای افقی و بر فراز چاههای عمودی استوار میکرده، خاک ارسال شده از عمق را کارگران از طنابی به طناب دیگر میبستند این نوع چاهها به دو منظور حفر شده اند: ۱- اینکه در موقع حمله و هجوم دشمن نتوانند قنات را کور کنند، چون در نهایت جلوی کانالهای افقی بسته میشد و دیگر اینکه از وزن طنابها بکاهند زیرا اگر مثلا در چاه ۳۰۰ متری بخواهند از یک ریسمان و یک چرخ استفاده کنند، وزن طناب خیس شده حدود یک تن خواهد رسید، که انتقال آن مشکل خواهد بود، در مجموع قنات قصبه با طول ۳۳ کیلومتر دارای ۴۰۸ حلقه چاه که عمق مادر چاه آن ۳۰۰ متر بوده که ۲۸ متر آب روی هم انباشته شده است که بجز شعبه اصلی شعبات فرعی دیگری نیز وجود دارد که از مجموع این کانالها ۶۰درصد آن مسدود و میزان آب دهی آن ۴۰درصد موجود ۱۵۰ لیتر در ثانیه است.
قنات قصبه شهر گناباد به لحاظ موقعیت و قدمت آن که بر دو هزار و ۵۰۰ سال و هم اکنون یکی از بهترین مکانهای گردشگری محسوب میشود و هر ساله بازدید کنندگان بسیاری را به خود جذب میکند نیاز به بازسازی و مرمت و فضاسازی دارد که در جذب گردشگران داخلی و خارجی گامی مؤثر برداشته خواهد شد. این قنات که در قسمت اولیه آن به طول ۵۰۰ متر کانالهای آن جهت مسیر بازدید کنندگان از داخل قنات بازگشایی شده است اما به لحاظ استحکام بخشی آن و ایجاد اماکن رفاهی در مسیر و خارج آن نیاز به اعتباری از سوی ارگانها و سازماندهی دولتی دارد. شایان ذکر است طرح جامع گردشگری این قنات هماکنون در دست تهیه و بررسی است.
برگرفته از سایت:http://www.disfan.ir
کاریز یا قنات یا کهریز به راهی که در زیر زمین کنده شود تا آب از آن جریان یابد میگویند. و این فن بی بدیل ایرانیان از سالها پیشتر از دوره طلایی هخامنشیان مردم و دشتها را سیراب و آبادانی را ارمغان آورده بود، و اینک به احترام فنآوری دیرین مردمان این کهن بوم که آب در نزدشان حرمت و هویت داشت من نیز نام فعالیت رسانه ای خود را در طرح نجات آب کشاورزی(کاریز) نام نهادم تا شاید تلنگری به همه ما اعم از شهر نشین و ده نشین باشد
نظرات شما عزیزان:
آخرین مطالب
پيوندها
نويسندگان
|
|||
![]() |